Press "Enter" to skip to content

Psychologia pacjenta onkologicznego

mgr Błażej Mleczko

Psycholog, Fizyk medyczny

Poradnia Centrum Zdrowia Psychicznego „ASANA”, ul. Towarowa 22, 42-400 Zawiercie, blazej.mleczko@asana.com.pl

Współcześnie choroba nowotworowa nie jest już zazwyczaj wyrokiem śmierci. Niestety u pacjentów ugruntowane jest ciągle poczucie bezradności w sytuacji diagnozy nowotworowej. Wynika to przede wszystkim z historycznie słabo rozwiniętej diagnostyki oraz terapii nowotworów.

Kiedy pojawia się diagnoza o chorobie nowotworowej, pacjent bombardowany jest sam przez siebie tysiącami pytań, wszak znalazł się w sytuacji całkowicie odmiennej niż dotychczas. Pacjent z pewnego określonego stanu przenosi się do stanu zawieszenia i niepewności, gdzie nie jest w stanie znaleźć odpowiedzi na pytania, takie jak chociażby: jak długo jeszcze będzie żył? Jak będą wyglądały jego ostatnie lata życia? Brak takiej pewności powoduje odebranie podstawowego iluzorycznego „prawa” o decydowaniu o samym sobie. Chory przez chorobę zaczyna dostrzegać swoją śmiertelność. Jest to moment, w którym ogromną rolę odgrywają osoby z najbliższego otoczenia pacjenta, zarówno rodzina, jak i lekarze oraz cały personel medyczny. Pierwsze rozmowy z chorym odbywa zazwyczaj lekarz onkolog. W zależności od poziomu wiedzy i ugruntowania społecznego pacjenta, rozmowa może być serią prostych informacji lub wykładem z wyjaśnieniem podstawowych pojęć i procesów. Jednym z łatwiejszych argumentów są statystyki. I tak dla przykładu: rak piersi według krajowego rejestru nowotworów jest najczęściej występującym nowotworem, a jednak jego wyleczalność jest na poziomie 90%. Oczywiście nie zawsze statystyka będzie aż tak optymistyczna – i tak, 5-letni wskaźnik przeżywalności raka trzustki wynosi zaledwie 6%. Zaprezentowanie złych rokowań może być jednak motywujące do podjęcia leczenia. Bardzo ważnym elementem jest uzmysłowienie pacjentowi, że rak to nie wyrok i można z nim walczyć.

W zależności od pochodzenia etnicznego wytwarzane są różne reakcje na zachorowanie, zarówno u otoczenia, jak i samego chorego. Każda społeczność i kultura w innym stopniu przejawia dane reakcje. Podstawowe reakcje, jakie pacjent zaczyna wdrażać do swojego życia w sytuacji zachorowania, determinują często przebieg jego leczenia. Zaczynając od najbardziej podstawowej reakcji, jest to instrumentalne działanie mające na celu opanowanie choroby, poddanie się diagnozie i leczeniu. Kolejno następuje reakcja opiekuńczo-pielęgnacyjna, gdzie zazwyczaj oznacza to poddanie się pod opiekę zdrowia psychicznego oraz wsparcie . . .

Pełna treść po darmowej rejestracji/zalogowaniu tutaj)