dr Andrea d’Amico
Kierownik Pracowni Diagnostyi PET
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Gliwicach
W 1999 roku wprowadzono na rynek pierwszy skaner PET do użytku klinicznego. Od tego czasu świat był świadkiem niesamowitej serii zmian politycznych, społecznych i gospodarczych, do tego stopnia, że można powiedzieć, iż bardzo niewiele z pewnych faktów z końca XX wieku jest nadal aktualnych w roku 2022. W małym świecie diagnostyki medycznej jednym z niewielu zachowanych pewników była niekwestionowana dominująca rola radioznacznika [18F]FDG. Jego wszechstronność, szeroka sieć dystrybucji oraz duże doświadczenie lekarzy medycyny nuklearnej i onkologów w interpretacji obrazów [18F]FDG-PET były elementami, które zadecydowały (i w dużej mierze do dziś decydują) o sukcesie diagnostycznym tego, co nazywano „molekułą XX wieku”.
W połączeniu z możliwością wykonywania skanu całego ciała, [18F]FDG zrewolucjonizował ocenę nowotworów i zdeklasował inne znaczniki, z wyjątkiem sytuacji, w których niska aktywność raka lub wysoka aktywność tła ogranicza wydajność diagnostyczną. Siłą [18F]FDG jest zdolność do wykrywania choroby przy braku nieprawidłowości strukturalnych, morfologicznych, co zwiększa czułość diagnostyczną, ale niestety jego słabością jest jednocześnie brak swoistości ze względu na różnorodne patologie z nasiloną glikolizą.
Radioznaczniki, które wykorzystują inne cechy charakterystyczne nowotworów, takie jak [68Ga] -DOTATATE w nowotworach neuroendokrynnych oraz znaczniki antygenu błonowego specyficznego dla prostaty PSMA w ocenie raka stercza, stopniowo znalazły miejsce w arsenale diagnostycznym. Jednak żaden z nich nie ma aż takich możliwości, by zastąpić [18F]FDG w ocenie szerokiego spektrum nowotworów złośliwych. Nowy znacznik musiałby konkurować z [18F]FDG pod kątem czułości i przewyższać go pod względem swoistości lub alternatywnie, oferować możliwość zastosowania teranostycznego.
Lekarze medycyny nuklearnej z mojego pokolenia, którzy uczyli się interpretacji obrazów [18F]FDG-PET dwadzieścia lat temu jako rezydenci, wchodzą teraz w drugą połowę swojego życia zawodowego, wciąż interpretując dokładnie te same obrazy. Niektórzy zaczynają się zastanawiać, na koleżeńskich wieczorach, czy nie staliśmy się nierozerwalnie związani z FDG aż do emerytury…
A jednak… trochę po cichu, jak często bywa z rewolucjami, pojawił si . . .
Pełna treść po darmowej rejestracji/zalogowaniu tutaj)